Melasma: wat is het en hoe behandel je het?

Melasma is hyperpigmentatie in het gezicht die zorg voor bruine vlekken (melanosis faciei). Het komt meestal voor bij vrouwen, maar laat ook de mannen niet geheel buiten schot. Melasma komt vaak voor in de vruchtbare periode van de vrouw en met name tijdens de zwangerschap. Pigmentatie die tijdens de zwangerschap ontstaat wordt ook wel zwangerschapsmasker genoemd. Melasma is te herkennen aan een grillig patroon van vlekkerige hyperpigmentaties van de huid. Deze vlekken zijn vooral zichtbaar op het voorhoofd, de wangen, rond de ogen en de bovenlip.

Melasma kan frustrerend zijn. De bruine blekken ontstaan vaak zonder waarschuwing en zijn moeilijk te bestrijden. Vaak komen ze, net als je het gevoel hebt dat het minder wordt, weer keihard terug. Bij melasma geldt daarom dat voorkomen beter is dan genezen. Weet wat je triggers zijn en hoe voorkomt dat de pigmentatie oplaait. Er is helaas geen snelle oplossing, maar er zijn effectieve melasma-behandelingen en dingen de je moet weten om te voorkomen dat je het per ongeluk erger maakt.

Melasma en hyperpigmentatie: wat is het verschil?

Simpel gezegd is melasma een vorm van hyperpigmentatie. Hyperpigmentatie is een term die verwijst naar een deel van de huid welke donkerder is dan de rest. Hyperpigmentatie kan het gevolg zijn van schade door de zon, letsel, acne, verzorgingsproducten of cosmetische ingrepen zoals lasers. Alles wat de huid doet ontsteken, kan hyperpigmentatie veroorzaken. Maar hoewel alle melasma hyperpigmentatie is, is niet alle hyperpigmentatie melasma. De huid kan hyperpigmentatie ontwikkelen door wondjes van binnenuit zoals cystische acne en eczeem. In dat geval spreek je eerder van post inflammatoire hyperpigmentatie, omdat het een duidelijke reactie is op de ontsteking en huidbeschadiging.

Melasma is daarentegen vaak hormoonafhankelijk of genetische bepaald. Tevens wordt melasma niet op dezelfde manier tot uiting. Melasma ziet er vaak vlekkerig uit en is vaak breder verspreid over het gezicht.

Wat veroorzaakt melasma?

Als je last hebt van deze vorm van hyperpigmentatie, heb je het standaard riedeltje vast al vaak gehoord: genetische aanleg, vrouwelijke hormonen of zwangerschap, anticonceptie gebruik, hormoontherapie en blootstelling aan UV straling.

Genetisch gesproken treft melasma voornamelijk mensen met een kleur, wiens melanocyten, de pigment producerende cellen, actiever zijn. Degenen met een gemiddelde huidskleur, huidtypen III en IV, worden meestal het hardst getroffen. Maar, dat maakt de andere huidtypen zeker niet immuun, vooral niet als zonlicht en oestrogeen in het spel zijn.

Zonlicht verandert structureel de epidermale- en pigmentcellen en verandert chemisch de melanine die zich al in je huid bevindt. Wanneer de zon je cellen stimuleert om extra melanine aan te maken, zorgt deze opleving ervoor dat de huidcellen meer melanocyten produceren. Zo wordt nog meer pigment geproduceerd, waardoor je grote, donkere plekken kunt krijgen.

De relatie tussen hormonen en melasma is complex. Het lijkt erop dat oestrogeen de belangrijkste hormonale boosdoener is. Omdat onze melanocyten hun eigen oestrogeenreceptoren hebben, worden ze ertoe aangezet om meer pigment te produceren als er veel hormonen in het lichaam circuleren. Juist omdat oestrogeen een rol lijkt te spelen, hebben vaker vrouwen dan mannen last van melasma.

Voorkomen is beter

Voorkomen van melasma is altijd beter dan het proberen te behandelen als het eenmaal is opgelaaid. Deze dingen kun je zelf al doen om te voorkomen dat je melasma verergert.

Zichtbaar licht

Zichtbaar licht kan enzymen stimuleren die betrokken zijn bij het productieproces van melanine. Het gaat hierbij om zonlicht, licht van apparaten en (gloei)lampen. Lastig dus om volledig aan te ontkomen. Maar, hoe hoger de dosis zichtbaar licht onze huid ontvangt, hoe donkerder de huid wordt. Omdat pigmentatie door zichtbaar licht de neiging heeft donkerder te zijn en langer aan te houden in vergelijking met UV-geïnduceerde pigmentatie, kan het een belangrijke factor zijn wanneer we melasma proberen te verbeteren. Zonbescherming die ijzeroxiden bevatten kunnen zichtbaar licht absorberen en enige bescherming bieden.

Warmte

Wat we als warmte voelen, is eigenlijk de infrarode energie die wordt afgegeven door de zon, vuur, radiatoren en zelfs onze eigen huid. Warmte verwijdt de aderen, waardoor de bloedvaten meer open gaan staan en vrijer stromen. Dit kan ons meer ontvankelijk maken voor cellulaire stimulatoren van pigmentatie. Hitte kan verder ook ontstekingen aanwakkeren, waardoor de pigmentproductie nog meer wordt gestimuleerd. Houdt dus altijd de nodige afstand van extreme warmtebronnen. Tijdens het sporten kun je extra aandacht besteden aan je lichaamstemperatuur: drink ijswater, blijft in de buurt van airconditioning en sluit eventueel af met een koudere douche. Zo help je de bloedvaten weel snel te vernauwen na je work-out.

Irritatie

Maskers, eczeem, retinoïden, waxen: alles dat letsel of irritatie van de opperhuid veroorzaakt, kan melasma veroorzaken of verergeren. Als je melasma hebt, zul je waarschijnlijk al hebben gemerkt dat sommige plekken donkerder worden, als deze zijn blootgesteld aan irritatie of beschadiging. Als je vatbaar bent voor melasma en toch huiduitslag of irritatie ontwikkeld, kun je je behandelend arts vragen om een cortison recept of kalmerende creme. Als je de irritatie niet snel behandeld, kun je namelijk pigmentatie ontwikkelen die veel langer aanhoudt. Voorkomen van irritatie is natuurlijk altijd beter. Verstek ’s nachts de vochtbarriere van je huid met cremes die rijk zijn aan lipiden, cholesterol en vetzuren. Onze favoriet: SkinCeutical Triple Lipid Restore.

Wat zijn de beste melasma-behandelingen?

Melasma is erg moeilijk te behandelen en kan niet helemaal worden genezen. Maar, er zijn actuele behandelingen die voor de meeste mensen goed werken. Geduld, discipline en consistentie zijn echter essentieel voor een goede behandeling van melasma.

Chemische peelings

Als je melasma wilt behandelen met een chemsiche peeling, is het van belang dat je dergelijke behandeling door een ervaren specialist laat uitvoeren. Een te sterke peeling die niet geschikt is voor jouw huidtype, kan de melasma namelijk alleen maar verergeren. De meeste specialisten zullen met een lagere sterkte beginnen en langzaamaan verhoging, naarmate ze kunnen beoordelen hoe de huid reageert.

Een goede peeling is tweeledig en onderdrukt enerzijds de productie van melanine om meer pigmentvorming te voorkomen, en stimuleert anderzijds celvernieuwing om het bestaande pigment dat al zichtbaar is te minimaliseren. Een veelvoorkomende peeling tegen melasma die beide doet, is de Mela Peel Forte van Dermaceutic. Deze peeling reguleert het pigmentproces in de huid en helpt de bovenste huidlaag, waar het pigment met name zit, versnelt af te schilferen. De peeling bevat arbutine, kojinezuur, phytinezuur, retinol, salicylzuur en melkzuur. Deze ingrediënten remmen de vorming van enzymen als tyrosinase, welke betrokken zijn bij de pigmentvorming in de huid. Uiteindelijk kunnen de pigmentcellen minder pigment vormen waardoor de melasma minder zichtbaar wordt. Deze ingrediënten zorgen ervoor dat de vorming van tyrosinase wordt geremd. Dit is een enzym wat is betrokken bij de vorming van pigment in de huid. Dit zorgt ervoor dat de pigmentcellen minder pigment kunnen vormen.

Lasers en IPL

Bij laserbehandelingen voor melasma is uiterste voorzichthuid geboden. Waar lasers die goed werken voor andere vormen van hyperpigmentatie, kunnen ze in het geval van melasma de problemen alleen maar verergeren. Sommige lasers veroorzaken ontstekingen of huidbeschadiging die de huid juist weer aanzet tot hyperpigmentatie. Melasma kan dieper of oppervlakkiger aanwezig zijn, en juist die verschillende dieptes reageren weer anders op verschillende lasers. Mocht je toch een laserbehandeling overwegen, zoek dan altijd een gekwalificeerde professional voor je behandeling.

In het kort: de do’s en don’ts:

• Gebruik elke dag een goed blokkerende zonnebescherming, ook bij regen en ook als je binnen blijft.
• Vermijd zoveel mogelijk blootstelling aan de zon.
• Vermijd indien mogelijk anticonceptiemethoden met hormonen.
• Gebruik pigment remmende huidverzorgingsproducten.
• Vermijd extreme warmte zoals een sauna.
• Vermijd infraroodwarmte.
• Vermijd cosmetische behandeling die ontstekingen veroorzaken.
• Raadpleeg altijd een gekwalificeerd specialist voor een advies op maat.